Δάκρυα...

Την πρώτη φορά που θυμάμαι τον εαυτό μου να συναντά αυτά τα διάφανα μαργαριτάρια, της απόλυτης λύπης και της απόλυτης χαράς, θυμάμαι ότι εμφανίστηκαν χωρίς να το καταλάβω, όταν για πρώτη φορά είχα πάει σε κηδεία. Ήμουν λιγότερο από τεσσάρων ετών, ένα παχουλό και ναι, από εκεί μου έμεινε η αβάσταχτη ελαφρότητα, ξανθό κοριτσάκι. Ήταν καλοκαίρι και η μαμά είπε ότι θα πήγαινε στην εκκλησία. Καθώς μεγάλωσα σε χωριό, μου ήταν πολύ εύκολο να πάω να δω τη μαμά (αφού της είχα και της έχω τρομερή αδυναμία) ξεγλυστρώντας από την πανύψηλη γιαγιά-Αλεξάνδρα χωρίς να κινδυνεύσω από αυτοκίνητα ή κακούς ανθρώπους που μπορεί να με σκότωναν (όπως μου έλεγε η μαμά και όπως τώρα οι γονείς τρέμουν για τα παιδιά τους). Είχα μάθει ότι εκκλησία είχε κάθε Κυριακή, αλλά εκείνη τη μέρα ήταν Τετάρτη. Κάτι δεν ταίριαζε στη λογική που είχα μάθει να υπακούω έως τότε. Μου είχε κινήσει την περιέργεια γιατί η μαμά είχε πάει στην εκκλησία τέτοια μέρα. Έτσι, παραβιάζοντας τους κανόνες του σπιτιού, πήγα... Είχε ζέστη και μπαίνοντας στην εκκλησία αισθάνθηκα απίστευτη δροσιά. Ήταν σκοτεινά σε σχέση με τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο. Είχε όμως κόσμο που δεν ήξερα και κρατούσαν αναμένα κεριά. Δίστασα να προχωρήσω, για λίγο όμως. Άκουγα κλάματα και μπροστά μου είδα για πρώτη φορά έναν άνθρωπο που ήξερα, να έχει φύγει... και γύρω του άνθρωποι να κλαίνε γοερά. Τον αναγνώρισα, τον ήξερα τον κυρ-Αντώνη, μου έπαιρνε παγωτά. Και κάθισα λίγο πιο πίσω, ανάμεσα στα δύο μαρμάρινα σκαλάκια και άρχισα να κλαίω... Ήμουν απαρηγόρητη. Αισθανόμουν την απώλεια, τον πόνο, χωρίς όμως να μπορώ να εξηγήσω το παραμικρό. Κατάλαβα ότι εκείνος δεν θα μπορούσε να ξαναπιεί ουζάκι με τον πατέρα μου στον κήπο και δεν θα μου ξαναέφερνε γλυφιτζούρι κοκοράκι. Δεν μπορούσα να τον δω, φοβόμουν και ανατρίχιαζα στη θέα του άψυχου κορμιού. Η μαμά κάποια στιγμή άκουσε την ανάσα μου που είχε γίνει βαθύτερη, κατάλαβε ότι ήταν από το παιδί της οι λυγμοί που ακούγονταν πίσω της και γύρισε και με κοίταξε. Η καημένη είχε τρομάξει, βλέποντας ένα μικρό παιδί να έχει σκάσει στο κλάμα και μάλιστα χωρίς να με προετοιμάσει για ένα τόσο παράξενο και δυσάρεστο γεγονός. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα γεμάτα έννοια μάτια της, το χαμόγελό της, την αγάπη που μου έδωσε εκείνη τη μοναδική στιγμή. Μέσα στην απόλυτη, γεμάτη αγνότητα, στενοχώρια μου για έναν άνθρωπο που από ένστικτο συμπαθούσα, η μαμά ήρθε με πήρε αγκαλιά, με έβγαλε έξω στον καθαρό αέρα και μου σκούπισε τα μάτια και μου είπε. "Τα δάκρυα είναι η ανακούφιση της καρδιάς σου... Μη φοβάσαι να κλάψεις." και μου φίλησε τα μάγουλα σκουπίζοντάς μου τα μάτια. Από τότε ξέρω ότι όποιος είναι δίπλα μου όταν είμαι στενοχωρημένη και μου σκουπίζει τα δάκρυα, με βλέπει με τα μάτια της ψυχής. Και τότε, ανάμεσα στα δάκρυα, χαμογελώ :)

Διακοπές, τί άλλο;

Μπλε, θαλασσί, τουρκουάζ, ουρανί! λέξεις που δημιουργούν εικόνες και χρώματα... Ήλιος, φλόγα, φωτιά. Θάλασσα. Μυρωδιές θαλασσινές, δίπλα σε μια παραλία. Καυτός ήλιος και ξεγνοιασιά. Κλείνεις τα μάτια κάτω από μια ομπρέλα και ενώ κρατάς ένα εύκολο βιβλίο αγκαλιά και ακούς το τίποτα και ο χρόνος γύρω σου έχει σταματήσει. Η θάλασσα σε προσκαλεί να λιώσεις μέσα στο κρυστάλλινο άγγιγμά της και εσύ απλά δεν μπορείς να αντισταθείς! Καμία έννοια για λίγες, πολύτιμες ώρες μέσα σε μια ζωή γεμάτη σκέψεις. Απόλυτη αποχαύνωση... Είναι πολύτιμο αυτό που ζεις. Αφήνεσαι και χαλαρώνεις. Δεν σε νοιάζει που η ώρα έχει πάει τρεις, που τρως περισσότερο από το κανονικό, που πίνεις αντί για δυο-τρία ποτηράκια έξι-επτά, που το παγωτό με τα ολλανδέζικα ομπρελάκια που τρως αντιστοιχεί σε τέσσερα φυσιολογικά... που ξενυχτάς, που αγαπάς, που χαλαρώνεις όσο ποτέ αυτό το χρόνο... Μα, είναι διακοπές! Και το χρωστάς στον εαυτό σου. Γιατί όλο το χρόνο δούλεψες, υπέμεινες, άντεξες, κουράστηκες, ανέχτηκες, για να μπορείς λίγες, πολύτιμες ώρες να χαλαρώσεις, να ξεκουραστείς. Αρκεί να μπορείς να τα αφήσεις όλα πίσω σου και να μπορούν και εκείνα να σε αφήσουν. Δεν είναι δύσκολο, απλά αποφασίζεις να χαλαρώσεις και να αδειάσεις... τόσο απλό και τόσο ουσιαστικό. Τα απλά πράγματα είναι και θα είναι τα πιο ουσιαστικά...

Κόπωση...

Όταν φτάνεις στα όριά σου... Όταν αισθάνεσαι ότι κουράζεσαι. Όταν αισθάνεσαι ότι δεν μπορεί να δώσεις άλλα. Κάποια στιγμή όλοι κουραζόμαστε. Μακάρι να είχαμε όλοι ανεξάντλητη πηγή ενέργειας, σαν το μαγικό φίλτρο του Αστερίξ... Αλλά δεν ξέρω αν θα ήταν και καλό. Ίσως χρειάζεται και η εμπειρία της κούρασης, σαν κίνητρο, σαν εμπειρία, σαν αίσθημα. Κάποιες φορές, φτάνουμε στα όριά μας. Κάποιοι έχουν μεγάλες αντοχές. Όπως λέει ο πατέρας μου, κουβαλάνε εκατό κιλά στάρι, ενώ κάποιοι άλλοι κουβαλάνε μόνο δέκα και κουράζονται περισσότερο... Είναι θέμα χαρακτήρα, αντοχών, συγκυριών. Το έπαθε και η υπογράφουσα... κουράστηκα αρκετά. Και δεν ντρέπομαι να το παραδεχθώ Μετά από ενάμιση χρόνο συνεχής καθημερινής γραφής σε διάφορα επίπεδα, περίπου οκτώ ωρών καθημερινά και αλλαγής πορείας ζωής... Γιατί 'έτσι έπρεπε να γίνει'... Όλα αυτά μαζί, κάτι μου έκαναν. Ίσως αυτή η κούραση να βγήκε έτσι ώστε να συνειδητοποιήσω ποια είμαι τώρα και τί θέλω. Να με κάνει να ξαποστάσω για λίγο, να πάρω μια ανάσα. Να κοιτάξω και λίγο πίσω μου ώστε η σκόνη από το τρέξιμο να κατασταλάξει... Και να δω με πιο ήρεμο και σταθερό βλέμμα το μέλλον μου. Είναι περισσότερο κόπωση ψυχής και νου και όχι σώματος. Και μόνο η αίσθηση όμως που έχω γύρω μου, με κάποιους ανθρώπους να με νοιάζονται, αν και δεν με ξέρουν, μόνο από όσα γράφω, πραγματικά είναι τόσο ζεστή, τόσο προστατευτική που μου μαλακώνει την κόπωση των ματιών και τη ναυτία, από την υπερ-χρήση, που νιώθω βλέποντας την οθόνη... Με κάνει να χαλαρώνω και να ξαναμπαίνω με κουράγιο να συνεχίσω... Σιγά-σιγά, αλλά αποφασιστικά. Όπως ο άρρωστος που βγαίνει από το αποστειρωμένο δωμάτιο για να δει φως μια μέρα λιακάδας. Ένα χαμόγελο φωτίζει την οθόνη μου... σιγά-σιγά.

Εύθραυστο...

Μερικές φορές νιώθω τόσο εύθραυστη, που νιώθω ότι μια απλή κουβέντα μπορεί να με σπάσει σε χίλια κομμάτια... Ένα άγγιγμα ενός φτερού να με πετσοκόψει. Μια βαθύτερη ανάσα να με πνίξει. Τόσο ευάλωτη και τόσο αδύναμη... Όχι γιατί δεν έχω άμυνες και δεν έχω τσαμπουκά και τσαγανό. Έχω και σε μεγάλες ποσότητες, εάν χρειαστεί... Αλλά κάποιες στιγμές ο πολεμιστής λυγίζει... κουράζεται να πολεμά. Είναι η ώρα που κοιτάω τον εαυτό μου κατάματα. Είναι η ώρα που δεν αντέχω να κάνω άλλη υπομονή. Είναι η ώρα που ο λυγμός στο στήθος είναι βαρύτερος από την ίδια μου την ύπαρξη. Είναι η ώρα που το καράβι που με οδηγεί στο άγνωστο έχει να αντιμετωπίσει φουρτούνα, φουσκοθαλασσιά. Είναι η ώρα που θέλω να τα παρατήσω όλα και απλά να υπάρχω, χωρίς σκέψη και χωρίς συναίσθημα. Είναι η ώρα που ο πόνος μου τρυπάει το κορμί με αμέτρητες δηλητηριώδεις βελόνες. Είναι τα συναισθήματα τόσο έντονα μέσα μου που νιώθω ότι έχω καταπιεί πλανήτες την ώρα της δημιουργίας τους... Έτσι όμως ήμουν πάντα. Δεν είναι κάτι καινούργιο και δεν είναι κάτι που διορθώνεται. Η ίδια η ζωή είναι αγώνας και εμείς θιασώτες της. Πρέπει να προσπαθούμε, τουλάχιστον να κινούμαστε, διαφορετικά οδηγούμαστε στο θάνατο. Πρέπει να προσπαθήσω και σήμερα... με βαριά μέλη και κουρασμένη ψυχή.

Έρωτας...

Ένα βλέμμα, μια ματιά που μιλάει στην καρδιά και αυτό ήταν... Έλξη χωρίς έλεγχο. Έλξη ψυχής και σώματος. Ξαφνικός έρωτας. Το στήθος βαραίνει. Η καρδιά χτυπά δυνατά και επίμονα, τόσο που νομίζεις ότι ακούγεσαι.Γιατί εκεί αρχίζουν όλα και εκεί καταλήγουν όλα... στην καρδιά. Περιμένεις να αντικρίσεις το αντικείμενο του πόθου σου για να ζήσεις. Λαχταράς να ξαναδεις τη μορφή του. Τον θέλεις όλο δικό σου. Ακόμα και το να μυρίζεις τη μυρωδιά του σε γεμίζει. Τί είναι αυτό το αίσθημα που σε οδηγεί στα άκρα? Σε άκρα που πολλοί θα μπορούσαν να ντραπούν να παραδεχθούν ότι έχουν κάνει για χάρη του αγαπημένου ή της αγαπημένης τους - αλλά γνωρίζοντάς τα οι ίδιοι χαμογελούν γιατί το τόλμησαν? Και όσοι ερωτευμένοι δεν τόλμησαν μετανιώνουν μια ζωή για την αγάπη που δεν έζησαν... Τί είναι αυτό το συναίσθημα που σε κάνει να ταξιδεύεις σε άγνωστη χώρα μέσα στα άγρια μεσάνυχτα για εκείνον? Τί είναι αυτό το συναίσθημα που σε κάνει να παρακούς νόμους, κανόνες, ηθική κοινωνική και προσωπική, αρκεί να είσαι μαζί του? Μόνο για λίγες ώρες ευτυχίας ή λίγες ώρες ευτυχίας που βρίσκεται μόνο στο μυαλό μας? Πού βρίσκεται το παραμύθι και πού η πραγματικότητα του έρωτα? Μήπως έχουμε ανάγκη συγκεκριμένες στιγμές της ζωής μας να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις να ερωτευτούμε? Και γιατί ερωτευόμαστε συγκεκριμένα άτομα? Και γιατί κάποιες φορές θέλουμε κάποιους που δεν μας θέλουν? Μήπως ο έρωτας για ένα νέο πρόσωπο δείχνει και το θάνατο της προηγούμενης κατάστασης που ζήσαμε και πλέον δεν μας γεμίζει? Είναι ο έρωτας εξέλιξη και άρα ανάσα ζωής και έμπνευση δημιουργίας και νέα ξεκινήματα ή είναι απλά μια ανάγκη και μια τεχνητή δημιουργία του μυαλού μας ώστε να μπορούμε να συνεχίζουμε στη δύσκολη πορεία της ζωής μας? Μήπως είναι η ανάγκη μας να νιώθουμε ζωντανοί που μας ωθεί να ερωτευτούμε?

Για τους ανθρώπους που γνωρίζω...

Με πολλές φωτεινές σκέψεις... If there is to be peace in the world, There must be peace in the nations. If there is to be peace in the nations, There must be peace in the cities. If there is to be peace in the cities, There must be peace between neighbors. If there is to be peace between neighbors, There must be peace in the home. If there is to be peace in the home, There must be peace in the heart. Lao Tzu (570-490 B.C.)

1η Μικρή Ιστορία 'Με λένε Γουίλι'

Με λένε Γουίλι. Γεννήθηκα πριν έντεκα χρόνια σε μια χώρα της κεντρικής Αφρικής. Όλα ήταν λένε παράξενα την μέρα που γεννήθηκα. Είχε κρύο και είχε χιονίσει. Το λέει ο παππούς και η γιαγιά που με μεγαλώνουν. Οι γονείς μου πέθαναν σε ένα μπλόκο της τότε κυβέρνησης. Εγώ έμεινα, ζωντανή ανάμνηση να τους θυμίζω στον παππού και τη γιαγιά μου. Έχω γεννηθεί σε μια Αφρικανική πρωτεύουσα απ’αυτές που δείχνετε εσείς στις τηλεοράσεις σας ενώ τρώτε τα μεσημέρια και δείχνετε εφήβους να κρατάνε τα όπλα και να χτυπάνε άλλους συνομήλικους, ενώ διώχνουν μύγες από το μαύρο τους πρόσωπο. Σε μια χώρα που το φαγητό είναι ιδιαίτερα σπάνιο και το να τρώει κάποιος τρεις φορές την ημέρα θεωρείται προνόμιο. Δηλαδή ότι είναι πλούσιος. Εγώ είμαι τυχερός το σπίτι μου είναι στην καλή πλευρά της πόλης και έχω ένα πιάτο φαγητό κάθε μέρα. Μια μέρα, εκεί που έπαιζα με τους φίλους μου, άρχισα να ακούω πυροβολισμούς. Και φωνές. Και ποδοβολητά... Η γειτονιά μου ήταν αρκετά προστατευμένη, μια και θεωρούμασταν πλούσιοι. Ένα τηλεοπτικό συνεργείο είχε έρθει για να δείξει τον χαμό που επικρατούσε στη χώρα μου και διάλεξε τη γειτονιά μας για να κάνει γύρισμα. Αλλά τα παιδιά που ξεκινούσαν να παίρνουν τα όπλα στα χέρια τους, ανησύχησαν. Φοβήθηκαν. Τρόμαξαν. Αισθάνθηκαν ότι κάποιος τους απειλεί. Και έτσι, ένας απ’αυτούς, γύρω στα δεκατέσσερα, χωρίς καλά-καλά να ξέρει τι κάνει, άρχισε να χτυπάει στο ψαχνό. Ενώ είχε συμφωνήσει με κάποια τηλεοπτικά συνεργεία ότι θα έδινε συνέντευξη, δεν τα βρήκαν στα λεφτά, και λίγο το άγχος του, λίγο η παράνοια που έτσι και αλλιώς είχε, τον οδήγησε στο λάθος. Έγινε κόλαση. Ο κόσμος έτρεχε από δω και από κει. Χαμός. Παράνοια, και δεν ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα παράνοια μπροστά μου. Τότε αισθάνθηκα ότι μπορούσα να πεθάνω. Μύρισα τη μυρωδιά του αίματος και ένιωσα τον φόβο του θανάτου να μου χτυπάει τα ρουθούνια. Όλα ήταν τόσο, μα τόσο τρομακτικά. Ήξερα, άκουγα ότι όλα ήταν δύσκολα και περίεργα, αλλά, προσπάθησα να συγκεντρωθώ για να μπορέσω να ζήσω. Γλίτωσα. Για να μπορώ να σας μιλάω σήμερα και η καρδιά μου ακόμα να χτυπά δυνατά. Με λένε Γουίλι… και δεν ξέρω αν θα ζω αύριο να σας μιλάω. Απλά ξέρω ότι δεν έπαιξα σχεδόν ποτέ πόλεμο, γεννήθηκα να ζω μέσα σ’αυτόν όσο καιρό μου χρωστάει η ζωή να ζήσω.

Εγωϊσμός...

Εγώ... Εγωϊσμός. Πόσο δύσκολο είναι να παραδεχθούμε ότι είμαστε εγωϊστές. Και πόσο εύκολο είναι να το αρνηθούμε. Στα λόγια, είμαστε όλοι εξαιρετικοί. 'Εγώ δεν είμαι εγωϊστής!' συγκλονιστική πρόταση που ξεκινά από το εγώ... Αστείο δεν είναι? Θα μου πείτε ότι χωρίς εγωϊσμό και αυτοπεποίθηση δεν κάνουμε τίποτα στη ζωή αυτή. Ότι ο άλλος, ο κακός απέναντι σε τσαλαπατάει, σε μειώνει, σου επιτίθεται... ενώ έχοντας αυτοσεβασμό και προσωπικότητα, θέτεις όρια. Έχοντας εγωϊσμό αποκτάς και πείσμα, και τσαμπουκά και προχωράς με μεγαλύτερη δύναμη. Άρα μιλάμε για καλώς εννοούμενο 'εγώ'. Το 'εγώ' της επιβίωσης και της εξέλιξης. Αλλά εδώ, στις μέρες μας, στα χρόνια μας έχω αντιμετωπίσει αμέτρητες περιπτώσεις άμετρου εγωϊσμού, αλλαζονείας και συγκεκριμένου ύφους (για λεφτά, για γνώσεις, για γνωριμίες, για οποιοδήποτε λόγο θέλουν να σε κάνουν να αισθανθείς άσχημα). Παλαιότερα τους αγνοούσα. Τώρα, απλά όταν είναι ιδιαίτερα προκλητικοί, απαντάω. Η ίδια η ζωή με την υλιστική της τάση σπρώχνει τους ανθρώπους στον εγωϊσμό. Και ποιός είναι ο τρόπος να 'χαϊδέψουμε' το εγώ κάποιου - σε ποιόν δεν αρέσουν τα καλά λόγια? Με ευγένεια, με ωραία λόγια, με πράξεις... Αλλά πόσο από αυτά εννοούνται ή απλά γίνονται για να πετύχει κάποιος τον σκοπό του? Είναι ιδιαίτερα εύκολο να πέσουμε στην παγίδα του εγωϊσμού και ίσως έχουμε πέσει αρκετές φορές στο παρελθόν. Σκοπός είναι ο εγωϊσμός να είναι κινητήρια δύναμη για να κάνουμε μεγάλα πράγματα και όχι καλλιέργεια αυτοσκοπού. Σκοπός δεν είναι οι άνθρωποι να γίνουν άγγελοι, απλά να κατανοήσουν τον εαυτό τους λίγο καλύτερα.

Παραμύθια...

Κλασικά παραμύθια... Ο γοητευτικός κόσμος που συναρπάζει το κάθε παιδί... Ο κόσμος που συνάδει με την φαντασία του. Καθόμουν μαρμαρωμένη και άκουγα ξανά και ξανά όλες τις ιστορίες από την αρχή... Πότε τις έλεγε η μαμά μου, πότε η γιαγιά μου, πότε η θεία μου. Και είχα σχεδόν πάντα τις ίδιες αντιδράσεις, τα ίδια συναισθήματα, τις ίδιες απορίες. Στα ορθάνοιχτα μάτια της φαντασίας μου εμφανίζονταν ένας ολόκληρος μαγικός κόσμος. Κόσμος από χρώματα, φώτα, αρώματα, πολύτιμα κοσμήματα (ναι, από τότε απέκτησα το χόμπυ, μ'αρέσουν οι χρωματιστές διάφανες πέτρες που λαμπιρίζουν), σπίτια φτιαγμένα από γλυκίσματα (και παγωτό συμπλήρωνα εγώ, αφού λατρεύω το παγωτό!), όμορφες γοργόνες, γοητευτικοί πρίγκηπες... Αλλά, υπήρχε πάντα ένα μελανό σημείο στις ιστορίες. Ένας σκοτεινός, τρομακτικός χαρακτήρας που βασάνιζε τους ήρωες με τους οποίους δενόμουν συναισθηματικά. Υπέφεραν οι πρωταγωνιστές τρομερά. Ειλικρινά σήμερα, πιστεύω ότι κάποια παραμύθια είναι τρομακτικά για την ψυχολογία του οποιοδήποτε παιδιού. Αν γυριστούν σε ταινία θρίλερ, με κατάλληλο υπόβαθρο και μουσική, θα έχουν εξαιρετική επιτυχία. Μερικά γίνονταν τόσο σκοτεινά και τόσο μαύρα εκεί που ήταν ανέμελα και φωτεινά, που μου έσφιγγαν την καρδιά. Η Κοκκινοσκουφίτσα, η Χιονάτη ακόμα και τα Τρία Γουρουνάκια (ναι, μη γελάτε), είχαν ένα ιδιαίτερα βαρύ και επώδυνο για τα παιδικά αυτιά και φαντασία αντίκτυπο... Βέβαια, έρχεται η λύση, η θετική πλευρά της ζωής, το καλό πάντα νικά, το κακό χάνει τη δύναμή του στο τέλος, το χαμόγελο να μαλακώσει τα καρδιοχτύπια του μικρού παιδιού και να το χαλαρώσει. Και γιατί λοιπόν όλα τα παραμύθια ήταν τόσο τρομακτικά? Είναι όλοι διεστραμμένοι, ακόμα και οι μεγάλοι παραμυθάδες? Εκτιμώ ότι με τον τρόπο τους δίνουν στα παιδιά την πραγματικότητα των ενηλίκων. Θέλουν να τα προστατέψουν από το να πάθουν κάτι κακό (σε μικρή ηλικία αλλά και σε μεγαλύτερη) δίνοντάς τους τη σοφία της ενήλικης ζωής. Θέλουν να τα φοβίσουν, να μην εμπιστεύονται έναν ξένο, να τα κάνουν να σκέφτονται δυο φορές όταν κάτι μοιάζει ελκυστικό, ενώ είναι παγίδα... Είναι η σοφία της ενήλικης ζωής μεταμφιεσμένη με συμβολικό τρόπο σε παραμύθι. Άγριο παραμύθι, τουλάχιστον για τα δικά μου αυτιά! (Γι'αυτό μάλλον μου άρεσαν πάντα οι μύθοι του Αισώπου! Μάθαινες χωρίς να φοβάσαι... μάλλον γελούσες.)

Θάνατος

- ευχαριστώ τον dr.uqbar που μου πρότεινε να γράψω γι'αυτό το θέμα - Θάνατος... δεν τολμούσα να γράψω για αυτό το κατάμαυρο, σκοτεινό θέμα. Ο θάνατος με φοβίζει. Ξέρω, όλοι μια μέρα θα πεθάνουμε, είμαστε πεπερασμένοι, είμαστε θνητοί, ένα τίποτα, όπως λένε οι ώριμοι και φιλοσοφημένοι άνθρωποι, αλλά υπάρχει ένας φόβος. Μια ανεπαίσθητη ανατριχίλα διαπερνά το κορμί μου. Μια παγωμένη σκοτεινή ανάσα με κοροϊδεύει για την ανασφάλειά μου. Δεν φοβάμαι τόσο για μένα (ή τουλάχιστον έτσι πιστεύω). Φοβάμαι για τους γύρω μου... Αυτό που μου είχε κάνει εντύπωση και για καιρό στοίχειωνε τα όνειρά μου, από την ηλικία των οκτώ ετών, ήταν ένα ασπρόμαυρο χολυγουντιανό θρίλερ του ΄30 όπου ο καημένος ο άνθρωπος είχε 'νεκροφάνεια'! Είχα φρικάρει για χρόνια, αφού ήμουν παιδί. Αλλά ήταν επίκτητη και 'τεχνητή' φοβία. Αλλά υπάρχει αυτός ο φόβος και αυτό το είδος θαυμασμού για την άλλη ζωή. Αν υπάρχει, αν προχωρούμε, αν θα έρθει η Ανάσταση... Είναι όλα τόσο δύσκολα να τα αποδεχθούμε (τις περισσότερες φορές ζω την κόλαση και τον παράδεισο, εδώ που μιλάμε). Ένα πράγμα ξέρω. Στεκόμαστε γενναίοι να προστατέψουμε αγαπημένα πρόσωπα, να προστατέψουμε τον ίδιο μας τον εαυτό, όταν μας ακουμπά με το δηλητηριώδες φιλί του. Καθόμαστε παγωμένοι, με στόμα στεγνό, με στομάχι γεμάτο κόμπους και πόνο ψυχής, βουβοί, ανήμποροι να δεχθούμε το γεγονός. Είναι τόσο άδικος, έρχεται ξαφνικά, εκεί που όλα πηγαίνουν ομαλά και γκρινιάζουμε για ανόητες καταστάσεις και για πράγματα που δεν γίνονται. Και μετά έρχεται αυτή η σιωπή από το αγαπημένο πρόσωπο, και τα σφαλιστά μάτια και το ερμητικά κλειστό στόμα και δεν είναι πια εδώ. Είναι αλλού και δεν μπορέσαμε να πούμε κουβέντες που θέλαμε να τους πούμε, δεν τους αγκαλιάσαμε όσο θέλαμε, δεν τους κάναμε δώρα όσα θέλαμε... Όλα φταίνε μετά την 'φυγή' τους. Όλα μας λείπουν, όλα μας πονάνε για καιρό. Πονάει το θνητό σώμα, πονάει η αθάνατη ψυχή. Οι πληγές δεν ξέρω αν ποτέ κλείνουν... Η ανάμνηση μας κυνηγάει και μας φέρνει καυτά δάκρυα στα μάτια και πλάκωμα στο στήθος. Απλά ο χρόνος, ρίχνει λίγο σκόνη, σκεπάζει τη καμμένη από πόνο περιοχή και σταματά να της ρίχνει αλάτι, ρίχνει καθάριο νερό, ξεπλένει, εξαγνίζει την ψυχή, σιγά-σιγά, με πολύ φροντίδα και αγάπη. Όσοι αντιστέκονται στο χρόνο και στη φροντίδα του, δεν επιστρέφουν πίσω... Κάπου χάνονται στις μνήμες. Αφήνονται στην εμμονή του πόνου. Τα λόγια είναι φτωχά μερικές φορές. Η ψυχή μου στέκεται ανήμπορη να περιγράψει το συναίσθημα και τη διαδικασία εξέλιξης από το απόλυτο μαύρο στο φωτεινό λευκό... απλά οι αγαπημένοι μου είναι συνεχώς κοντά μου, μόνο αυτό μπορώ να έχω από εκείνους σήμερα.

Ταξίδια...

Ταξίδια... Πώς έλεγε αυτή η διαφήμιση, 'με ένα Άρλεκιν ξεχνιέμαι?' έτσι και εγώ... Μπορώ τώρα, αν μου πει κάποιος 'φεύγεις για Κένυα αύριο το πρωί', έφυγα... Κάθε φορά που ταξιδεύω και στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, πιστεύω ότι εξελίσσομαι. Δεν ξέρω πώς, είναι μια αυτόματη, εσωτερική διεργασία. Ανοίγουν τα μάτια μου, η ψυχή μου χαλαρώνει και ρουφάω κάθε ίντσα του τοπίου που ανταμώνει το βλέμμα μου, όμορφου ή άσχημου... Έχω ταξιδέψει μόνη μου για επαγγελματικούς λόγους στο εξωτερικό. Σίγουρα αισθάνομαι αγωνία, έχω και λίγο άγχος, αλλά, νιώθω τόσο γεμάτη από αναμονή και προσδοκία γι'αυτά που θα δω. Είναι σαν να είμαι ένα μικρό παιδί μέσα σε ένα ζαχαροπλαστείο και του λένε, δοκίμασε ότι γεύση παγωτό θέλεις και δεν θα πονέσει η κοιλιά σου... Τέτοια αγνή, δυνατή και πλούσια είναι η αίσθηση της αναμονής. Ακόμα και σε ξένο έδαφος, για ένα λόγο που δεν έχω κατανοήσει, αισθάνομαι χαλαρή. Δεν φοβάμαι, δεν τρέμω. Απλά προσαρμόζομαι το συντομότερο γύρω μου. Είναι σαν να θέλω να γίνω αόρατη και να παρατηρώ γύρω μου τον κόσμο που τόσο μοιάζει με μας, αλλά είναι και τόσο διαφορετικός... Ενώ δεν θυμάμαι, κρατάω τις μνήμες μου από τα ταξίδια μου σαν πολύτιμο υλικό μέσα στο μυαλό μου. Την παρέλαση για την Κινέζικη Πρωτοχρονιά που είδα τυχαία στο Λονδίνο, το Βατικανό στο οποίο θα μπορούσα να μείνω για μήνες μέσα - διαβάζοντας και θαυμάζοντας, ένα περίπτερο στη Νάπολη που σαν πόλη έμοιαζε τόσο με την Ελλάδα, τη ξύλινη σκάλα ενός πύργου που έγινε ένα γεύμα στην λίμνη δίπλα στο Εβιάν, ένα έργο του Μποτερό - μια γιγαντιαία γάτα, στο Καφέ ντε Παρί στο Μόντε Κάρλο, το έργο του Γκάουντι, 'Σακράδα Φαμίλια' στη Βαρκελώνη, μια αρένα για ταυρομαχίες στη Μαγιόρκα... και τόσα άλλα μέρη, τόσο ιδιαίτερα και τόσο δικά μου, που έχω κρατήσει από το καθένα μια ιδιαίτερη παράξενη και μόνο δική μου ανάμνηση (ή και αναμνήσεις). Φτωχός σύμμαχος είναι οι φωτογραφίες που τραβάω με ιδιαίτερη επιμονή και καταντώ εκνευριστική, αλλά θέλω να κρατάω όσο περισσότερο γίνεται το χρόνο που ζω, μέσα μου και στα μάτια μου. Ταξίδια του νου και της ψυχής είναι για μένα, ταξίδια ανάγκης για να μπορώ να προχωράω και να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος. Όταν μπορώ, προσπαθώ να φεύγω, όχι από τάσεις φυγής, αλλά από την άσβεστη ανάγκη μου να γνωρίσω και άλλα μέρη και άλλες ζωές να γεμίσω εμπερίες και να αισθανθώ πόσο λίγη είμαι μπροστά στο μεγαλείο του κόσμου και των ανθώπων.