Thursday, September 07, 2006

Αρχαία Ελληνική Απλότητα και Τσιμεντόπλακα

Τώρα τελευταία έχω την αίσθηση ότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε σαν συγκοινωνούντα δοχεία…

Ότι έχοντας μια σκέψη στο μυαλό μας που μας βασανίζει και μπορούμε από το πουθενά ή μέσω της αόρατης ατμόσφαιρα του διαδικτύου, να την ξαναβρούμε πιο εξελιγμένη ή δουλεμένη σε άλλο επίπεδο από κάποιον άλλο συνάνθρωπο που σκέφτεται το ίδιο. Τώρα τελευταία γυρνάει στο μυαλό μου συνεχώς η σκέψη περί αισθητικής… Και βέβαια πήρα αφορμή από το βιβλίο περί αισθητικής, που πρότεινε ο nuwanda αλλά και από ένα ντοκυμαντέρ αφιερωμένο στη Σαντορίνη που είχε χθες σε επανάληψη η ΕΤ3.

Συγκεκριμένα, σε αυτό το αφιέρωμα μίλησε ο Τσίτουρας (ναι, αυτός που έχει την Tsitouras Collection στην Σαντορίνη) και είπε, κατά προσέγγιση, ότι οι Έλληνες πρέπει να είμαστε τυφλοί, έχοντας αυτή τη χώρα, αυτά τα μοναδικά τοπία και αυτές τις μαγευτικές εικόνες να κατασκευάζουμε τέρατα και να καταστρέφουμε τη χώρα μας… Όσο μεγαλώνω τόσο συμφωνώ μαζί του. Η Ελλάδα θαυμάζεται ακόμα και σήμερα για την αισθητική που διακατείχε τον πολιτισμό, την απλότητα και την λιτότητα.

Και τώρα θα μου πείτε γιατί γκρινιάζω; Μα είναι τόσο απλό! Μέσα σε τριάντα χρόνια έχουν κατασκευαστεί τόσα σπίτια με πλάκες και απίστευτα χρώματα, σε τόσα παραδοσιακά χωριά και έχουν γκρεμιστεί σπίτια και αρχοντικά που διατηρούσαν τάσεις και παραδόσεις αιώνων για να εξυπηρετήσουν τις ‘σημερινές’ μας ανάγκες. Αντί να τα σεβαστούμε, αντί να τα αγαπήσουμε και να γιατρέψουμε τις πληγές τους και να προσαρμόσουμε τα κτίρια στις ανάγκες μας, αφού είναι κομμάτι της παράδοσής μας, της ιστορίας μας, εμείς, απλά τα λιώνουμε και τα κάνουμε μέρος του μαντρότοιχου της αυλής… Είναι πιο απλό αυτό. Πού να τρέχεις τώρα; Παλαιότερα έλεγα ότι δεν πειράζει, έχουμε τα ωραιότερα τοπία στον κόσμο. Πραγματικά έτσι είναι… Αλλά έλα ντε που και η ποιότητα περιβάλλοντος καταστρέφει και το τοπίο. Δηλαδή, γιατί τόσες φωτισμένες πινακίδες, σε όμορφα μέρη, κακοφτιαγμένες και κακαίσθητες, τόσα καταστήματα σουβλατζίδικων ‘Σεραφίνο ή Πόλντο’ δεν έχω δει πουθενά… Γιατί άναρχα κτίρια, λάθος δρόμοι (γιατί πάντα ξέρουμε κάποιον στην Πολεοδομία ή γιατί έχουμε δώσει καλό λάδωμα ή γιατί ο Δήμαρχος είναι ξάδερφος και μας έχει υποχρέωση)… Μόλις δω μια ξύλινη πινακίδα με ζωγραφιστές λεπτομέρειες, είναι σαν να ανοίγει η καρδιά μου…

θα μου πείτε, εσύ τί είσαι; Τα ξέρουμε όλα αυτά! Μα εγώ ζηλεύω… Πηγαίνοντας στη Ρώμη ζηλεύω αφού η πόλη είναι μαγευτική με απίστευτο σεβασμό προς την αρχαία Ελλάδα (σκεπτόμενη ότι η παλιά Αθήνα άντεξε τα πάντα και γκρεμίστηκε το ’60, αν δεν κάνω λάθος ζαλίζομαι, δεν το κρίνω δεν έχω ζήσει τότε ώστε να μπορώ να ξέρω τι είχε συμβεί, απλά σήμερα, έχοντας την πολυτέλεια της γνώμης μου, ζαλίζομαι), στη Φλωρεντία το ίδιο, στη Βαρκελώνη, σε κάποια σημεία της πόλης νομίζω ότι είμαι μέρος ενός κινηματογραφικού σκηνικού… Δεν θέλω να συνεχίσω και για άλλες πόλεις που έχω ζηλέψει… Έχουν κρατήσει και έχουν διατηρήσει τις μνήμες τους ατόφιες. Εμείς τις εξαγοράζουμε. Δεν τις υπολογίζουμε. Δεν σεβόμαστε… Δεν υπακούμε νόμους και κανόνες…

Το μόνο ουσιαστικό και παρήγορο, που μου δίνει ανάσα, είναι ότι οι νεότερες γενιές αρχίζουν να τολμούν να έχουν γνώμη, η αισθητική δεν είναι μόνο προνόμιο των λίγων και εκλεκτών, μορφώνονται, εκπαιδεύονται, ταξιδεύουν περισσότερο και παιδεύεται το μάτι τους διαφορετικά… Δεν θέλει λεφτά η αισθητική, θέλει απλότητα. Είναι τόσο απλό.

Ευτυχώς υπάρχουν ακόμα λίγα χωριά στο Μέτσοβο, στο Πήλιο, στην Ορεινή (καμένη) Αρκαδία που σε κάνουν να αισθάνεσαι ότι πας αλλού, αφού η αισθητική και η αρμονία των χώρων με το τοπίο, με τη χρήση φυσικών υλικών, ξεκουράζουν τα ταλαιπωρημένα μάτια από τα γκρίζα και καφέ ορθογώνια κουτιά και τις γύψινες κολώνες και τις ίδιες βαρετές προσόψεις που συναντά κανείς στις άχαρες και άχρωμες μεγαλουπόλεις (και μικρουπόλεις) της Ελλάδας.

Ευχαριστώ που ανεχτήκατε τη γκρίνια μου, φταίει η έκλειψη σήμερα!